فرهنگ از امنیت ملی کم‌اهمیت‌تر نیست
فرهنگ از امنیت ملی کم‌اهمیت‌تر نیست
فاطمه راکعی از وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی خواست، به مسأله مجوز نشر و کپی‌رایت توجه کند، به تقویت NGOها بپردازد و معاونان و مدیرانی انتخاب کند که سوابق اجرایی و مدیریت درخشان دارند.
او معتقد است، اگر حوزه فرهنگ از امنیت ملی، اقتصاد و ... مهم‌تر نباشد، کم‌اهمیت‌تر هم نیست.
مدیرعامل انجمن شاعران ایران در گفت‌و‌گویی با خبرنگار ادبیات خبرگزاری دانشجویان ایران (ایسنا)، همچنین گزارشی از 14 سال فعالیت این انجمن ارائه کرد و درباره‌ی علت طولانی شدن روند اجرای طرح «هزار نامه به شفیعی کدکنی» توضیحاتی داد.
فاطمه راکعی گفت: انجمن شاعران ایران از سال 1378 به طور رسمی فعالیت خود را در چارچوب یک اساسنامه آغاز کرده است. بیش‌تر فعالیت‌های ما در این انجمن برای رسیدن به اهداف مشخص‌مان انجام می شود. این اهداف عبارت‌اند از: ارتقای سطح شعر فارسی، گفت‌وگوی شعر ایران و جهان و پر کردن خلأ‌هایی که احساس می‌کنیم در زمینه‌ی شعر وجود دارد. ما این اهداف را از طریق فعالیت‌های آموزشی، برگزاری جشنواره‌ها و برنامه‌های بزرگداشت استادان و بزرگان شعر، برپایی همایش‌ها و کنگره‌های ملی و بین‌المللی در حوزه شعر و همچنین فعالیت انتشارات انجمن شاعران ایران پیگیری می‌کنیم.
او افزود: یکی از فعالیت‌های ما برگزاری کلاس‌های آموزشی در زمینه قرائت صحیح متون بوده؛ از جمله این‌که در سال جاری و سال گذشته، دوره‌های منظم صائب‌خوانی و نیماخوانی را با تدریس ساعد باقری برگزار کرده‌ایم. تشکیل کارگاه زبان‌شناختی شعر با حضور دکتر کورش صفوی نیز از برنامه‌های ما بوده است.
راکعی سپس عنوان کرد: از دیگر فعالیت‌های انجمن، برگزاری جلسات حلقه‌ی مهر در روزهای پنج‌شنبه‌ی هر هفته با مدیریت ساعد باقری است. این حلقه‌ها، حلقه‌ی مهر شاعران ایران هستند که در نوع خود کم‌نظیرند و بسیار مورد استقبال قرار گرفته‌اند. در این حلقه‌ها، شاعران پیشکسوت و جوان آخرین سروده‌های خود را می‌خوانند و به نقد می‌گذارند. همچنین در دل این حلقه‌ها، به مناسبت‌های مختلف با شاعران و مترجمانی که سخن جدیدی داشته باشند، دیدارهایی داریم. نقد کتاب‌های جدید نیز در همین حلقه‌ها انجام می‌شود. جلسات منظم شعرخوانی و نقد شعر دیگری هم که از سطح عمومی‌تری برخوردار است، برای شاعران جوان‌تر و علاقه‌مندان شعر داریم که در روزهای یکشنبه تشکیل می‌شود. این جلسات نیز علاقه‌مندان خود را دارند و بسیار مورد استقبال جوانان و نوجوانان هستند.
او همچنین گفت: در این سال‌ها انجمن شاعران جوان چند برنامه‌ی ثابت را هم پیگیری کرده که به طور منظم انجام می‌شوند. این برنامه‌ها عبارت‌اند از: برگزاری «جشنواره شعر ققنوس» (جریان‌سازی شعر نیمایی)، همایش «کارنامه صد سال شعر زنان فارسی‌سرا» و «کنگره شعر فاطمی»
این شاعر و پژوهشگر ادامه داد: با توجه به مغفول ماندن شعر نیمایی، هدف ما در «جشنواره شعر ققنوس»، جدی‌تر گرفته شدن شعر نیمایی است. «کارنامه صد سال شعر زنان فارسی‌سرا» نیز همایشی است که در آغاز با همکاری دانشگاه الزهرا (س) برگزار می‌شد و هم اکنون انجمن شاعران ایران به تنهایی آن را برگزار می‌کند. در این همایش بین‌المللی، دانشگاهیان، منتقدان و شاعران، شعر زنان را از عصر مشروطه تا امروز بررسی می‌کنند. تاکنون سه دوره از این همایش برگزار شده است و امسال نیز چهارمین دوره آن را برگزار خواهیم کرد. «کنگره شعر فاطمی» نیز با هدف ارائه آثار برجسته از شاعران کشور برگزار می‌شود. در این کنگره، جوایزی نیز به بهترین سروده‌های شاعران سراسر کشور اهدا می‌شود.
او سپس تأکید کرد: برگزاری بزرگداشت‌ها و برنامه‌های تجلیل نیز از دیگر برنامه‌های انجمن شاعران ایران است. در همین زمینه ما تاکنون از استادانی چون محمد قهرمان، مظاهر مصفا، ساعد اصفهانی، م. مؤید و تعداد دیگری از بزرگان تجلیل کرده‌ایم. همین پنج‌شنبه گذشته هم در «حلقه مهر» مراسم بزرگداشت محمد گلبن با حضور اهالی شعر و موسیقی و بسیاری از علاقه‌مندان این حوزه، در محل انجمن برگزار شد. در این برنامه‌ها ما از زحمات استادانی تجلیل می‌کنیم که در زمینه شعر و ادبیات کارهای بزرگی انجام داده‌اند، اما انزوا را بر حضور در جمع ترجیح می‌دهند. از بعضی از این استادان در زمان حضورشان در تهران تجلیل کرده‌ایم و برای قدردانی از تعدادی دیگر سفرهایی به شهرستان‌ها داشته‌ایم.
این استاد دانشگاه ادامه داد: در همین راستا تصمیم گرفتیم از استاد شفیعی کدکنی هم که انزوای شاعرانه را ترجیح می‌دهند، تجلیل کنیم. ما می‌دانستیم که امکان حضور ایشان در مراسم تجلیل بسیار کم است. به همین دلیل به درخواست بسیاری از شاعران جوان که طرح «هزار نامه به شفیعی کدکنی» را ارائه کردند، احترام گذاشتیم و تصمیم گرفتیم با توجه به روحیات استاد - که البته برای ما محترم است - از طریق این طرح، از ایشان دعوت کنیم تا در یک برنامه‌ی دیدار با علاقه‌مندان‌شان حضور یابند.
او اضافه کرد: همان‌طور که می‌دانید، در حال حاضر استاد تنها در کلاس‌های درس‌شان حضور می‌یابند. ما این فراخوان را منتشر کردیم و حال چه ایشان بپذیرند و چه نه، ما به وظیفه‌ی خود عمل کرده‌ایم. خوشبختانه پس از اعلام ما، بیش از هزار نامه برای استاد دریافت شد، اما همان‌طور که آقای جنتی که از طراحان این طرح بودند، به خبرگزاری ایسنا توضیح دادند، به دلیل این‌که بعضی از نامه‌ها خوانا نبود یا اشکالاتی داشت، 910 مورد از نامه‌ها که برجسته‌تر بودند، تکراری نبودند، یا امضای روشنی داشتند، انتخاب شدند.
راکعی در ادامه گفت: به این ترتیب، این 910 نامه در 7 نسخه منتشر شدند که قرار است نسخه‌ی اصلی آن‌ها به استاد شفیعی کدکنی تقدیم شود. نسخه‌های دیگر را هم به کتابخانه‌های مرجع خواهیم داد. قطعا یک نسخه از هر نامه نیز در انجمن شاعران ایران نگه‌داری خواهد شد. با مشورت‌ها و صحبت‌هایی که در هیأت مدیره انجمن داشتیم، پیشنهاد شد مراسم تجلیل از استاد شفیعی کدکنی در یک محیط ثالث برگزار شود و چون ایشان پیش از این در بعضی از برنامه‌های مؤسسه شهر کتاب حضور یافته‌اند، این مکان برای این برنامه دیدار درنظر گرفته شده است.
او افزود: امکان دارد این طرح به صورت مشترک در شهر کتاب برگزار شود، اما باید ابتدا مقدمات فراهم و صحبت‌های لازم با استاد شفیعی انجام شود و شکل برنامه دقیق‌تر باشد تا ما بتوانیم درباره‌ی آن اعلام عمومی داشته باشیم. علت به طول انجامیدن اجرای این طرح این بود که نامه‌ها به تدریج می‌رسیدند و باید به شکل خوبی درمی‌آمدند که همین‌طور هم شد و الآن همان‌طور که گفته شد، نامه‌ها آماده شده‌اند.
مدیرعامل انجمن شاعران ایران همچنین گفت: در شرایطی که توجه همگان به مسائل سیاسی، مثل انتخاب وزرا جلب شده است، چون نمی‌خواستم این برنامه تحت‌الشعاع این مسائل قرار گیرد، از اعلام خبر آن خودداری کردم، اما به سوء تفاهمی منجر شد. با وجود برنامه‌هایی که ما در ماه مبارک رمضان داشتیم و این‌که این روزها، انتخاب کابینه مورد توجه است، باید این خبر فرهنگی طوری اعلام شود که در شأن خبر است و ما به زودی این کار را خواهیم کرد. البته نظر استاد برای ما نظر نهایی است.
او عنوان کرد: ما امسال در ماه مبارک رمضان برنامه‌ای با عنوان «شهر آرامش» (سوز و ساز و نغمه و آواز) برگزار کردیم که بخش‌های مختلفی داشت؛ از جمله شعر و نیایش ساعد باقری، به همان سبکی که روزگاری در صداوسیما اجرا می‌شد، همچنین شعرخوانی‌های عرفانی، آوازخوانی و سخنرانی شخصیت‌های فرهنگی، از دیگر بخش‌های این برنامه‌ها بود که با اجرای سهیل محمودی برگزار شد و بسیار مورد استقبال قرار گرفت. حضور جناب آقای سیدمحمد خاتمی، احمد مسجدجامعی، سیدمحمد بهشتی، خانم معصومه ابتکار و بسیاری از شخصیت‌های فرهنگی و هنری کشور، به این برنامه حال و هوایی دیگر بخشید. امیدواریم بتوانیم این برنامه را در سال‌های آینده نیز تکرار کنیم.
راکعی همچنین گفت: یکی دیگر از زمینه‌های فعالیت ما، انتشارات ماست. در چارچوب این انتشارات تا به حال مجموعه شعرهایی از شاعران برجسته کشور و کتاب‌هایی درباره شعر منتشر کرده‌ایم که جای‌شان خالی بود. انتشار کتاب‌هایی با عنوان «گفت‌وگوی شعر ایران و جهان» نیز از دیگر فعالیت‌های ما در این انتشارات است که از سال 1383 با مسؤولیت انجمن شاعران ایران و مشارکت وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی در حال انجام است.
او افزود: در این طرح، شعر معاصر ایران از مشروطه تا امروز به جهان معرفی می‌شود. تا به حال کتاب‌هایی از این مجموعه به 12 زبان زنده ترجمه شده‌اند. معرفی شعر جهان به ایران هم توسط برجسته‌ترین محققان و مترجمان انجام شده است. از این مجموعه تا به حال شش کتاب شعر عرب، شعر انگلیس، شعر اسپانیا، شعر آلمان، شعر ایتالیا و شعر روس منتشر شده است. شعر آذربایجان، افغانستان و تاجیکستان نیز در دست تهیه هستند. در این طرح کتاب‌های ارزشمندی که محققان این کشورها در تهیه‌ی آن‌ها به ما کمک کرده‌اند، با مقدمه‌هایی در معرفی جریان شعر معاصر این کشورها منتشر می‌شوند.
فرهنگ از امنیت ملی کم‌اهمیت‌تر نیست
نماینده پیشین مجلس شورای اسلامی در ادامه درباره‌ی انتظاراتش از رییس‌جمهور و وزیر جدید فرهنگ و ارشاد اسلامی، گفت: اگر حوزه فرهنگ از امنیت ملی، اقتصاد و غیره مهم‌تر نباشد، از نظر ما کم‌اهمیت‌تر هم نیست؛ چراکه اگرچه ممکن است فرهنگ آثار خود را در کوتاه‌مدت نشان ندهد، مطمئنا برای همه مسائل کشور، نقش مادر را ایفا می‌کند و در رشد، سازندگی و بالندگی در زمینه‌های مختلف، نقشی اساسی دارد، به همین دلیل باید به فرهنگ بیش‌ترین بها را داد.
او اضافه کرد: ما هم زمانی که در مجلس ششم بودیم، برای سبد فرهنگی کشور که ناچیز هم بود، تلاش می‌کردیم. هرچند چندان به نتیجه‌ی دلخواه نرسیدیم و هنوز این مسأله باقی است. باید هم به فرهنگ عمومی و هم به فرهنگ و هنر، به صورت جدی توجه شود. شعر ایران از مهم‌ترین مسائلی است که از دیرباز در جهان مطرح بوده است. بعضی از مهم‌ترین و بهترین پژوهش‌ها و تحقیقات علمی درباره شعر کلاسیک ما توسط محققان خارجی انجام شده است. جای دریغ است که امروز اطلاع دقیقی از شعر معاصر ما در کشورهای دیگر وجود ندارد و ادبیات ما به‌جز موارد معدودی که از طریق مترجمان یا علاقه‌مندان به جهان معرفی می‌شود، شناخته نشده است.
راکعی همچنین مطرح کرد: متأسفانه نهادهای مربوطه هم چندان به این موضوع نپرداخته‌اند، به همین دلیل انجمن شاعران ایران به این مهم پرداخته و کوشیده است شعر، محتوا و تکنیک‌های نوین شعری شاعران ایران را به جهان معرفی کند. نهادهایی مانند وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی باید به ارتقا و رشد فرهنگ و هنر کمک کنند. با توجه به بودجه‌های خوبی که آن‌ها در این زمینه دارند، انتظار ما این است که به نظر کارشناسیِ NGOهای حرفه‌یی فعال در این زمینه و دغدغه‌های آن‌ها توجه کنند و با کمک آن‌ها به ترویج فرهنگ ایرانی - اسلامی ما در حوزه‌های سینما، تئاتر، هنرهای تجسمی و معماری بپردازند.
او ادامه داد: شایسته است وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی به طور جدی و با احترام و اعتماد به اهالی این حوزه‌ها، در ارتقای فرهنگ و هنر کشور، قدم‌های جدی بردارد. امیدواریم در دولت «تدبیر و امید»، این مهم صورت بگیرد. از وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی انتظار داریم در شوراهایی که خواهند داشت، از همکاری کسانی که خود اهل هنر و مطبوعات هستند، استفاده کنند و در انتخاب مدیران و معاونان از کسانی که در حوزه‌های مختلف، سوابق اجرایی و مدیریت درخشان دارند، بهره بگیرند.
راکعی افزود: همچنین برگزاری جشنواره‌های ملی و بین‌المللی و نیز داوری این برنامه‌ها را به خود اهل فن در این زمینه‌ها واگذار کنند. تقویت NGOهای هنری و شرکت دادن آن‌ها در برنامه‌ریزی‌ها، سیاست‌گذاری‌ها و اجرای برنامه‌های فرهنگی و هنری نیز از مواردی است که از وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی انتظار می رود به آن‌ها توجه کند.
او همچنین گفت: در این سال‌ها بویژه در حوزه نشر، مسائل مهمی داشته‌ایم؛ از جمله این‌که همیشه در زمینه مجوز نشر مسأله وجود داشته است. همچنین باید برای کپی‌رایت فکری اساسی صورت بگیرد. در این زمینه لازم است یک دفتر حقوقی قوی در وزارت ارشاد داشته باشیم، تا از طریق آن به مشکلات و مسائل حقوقی که در زمینه‌های مختلف فرهنگی و هنری به وجود می‌آید، به صورت سریع و اصولی رسیدگی شود.
منبع: خبرگزاري ايسنا- تاريخ: بيست و ششم مرداد ماه نود و دو